De afgelopen week was een heerlijke mix van buikgriep en chronische sinusitis, het volgen van lessen in kader van personeelswerk (plan B) en het runnen van het dagdagelijkse leven (huishouden, kindjes, sociale contacten, hobby’s). Lekker druk dus met een minimale recuperatietijd. Toch is het me gelukt om, nu toch al 4 weken na elkaar, op te dagen bij de kinesist voor relaxatie-oefeningen. (Dit bovenop de ‘klassieke’ kiné-sessies van spierversterkende oefeningen en massage.)

Voor mij zijn die relaxatie-oefeningen toch wel iets waarvoor ik extra moeite moet doen. Van nature uit sta ik nogal argwanend tegenover de meer alternatieve vormen van omgaan met pijn. Toch sluit ik die weg niet uit. In het verleden heb ik al kennis gemaakt met acupunctuur en voetreflexuologie en momenteel volg ik Tai Chi – in januari start ik hier trouwens het derde jaar op rij! En dus nu komt er een vorm van ‘mindfulness’ bij.

De relaxatie-sessies beginnen systematisch met hoe ik me voel die dag en heb gevoeld de afgelopen dagen, om daarna over te gaan naar een stukje ‘theorie’. Aansluitend volgen de effectieve oefeningen en bijkomende thuisopdrachten. De basis van alle voorbije sessies ligt bij het bewust worden van je ademhaling. Mijn uiteindelijke doel is – hou je vast – leren omgaan met pijn, en dan vooral: de pijn kunnen laten zijn. Blijkbaar span ik mezelf zo hard op bij pijn, dat mijn rug en schouders volledig stram staan en bijgevolg dus ook mijn hele lichaam. Met opnieuw extra pijn tot gevolg. Ik moet dus leren mijn (reuma)pijnen te accepteren en te laten zijn.

Tijdens de sessies heb ik kennis gemaakt met SAARA. Dit is een bewustwordingsoefening. Doel is om verschillende keren per dag even stil te staan (Stop) bij je Ademhaling. Hierbij richt je je Aandacht naar je gedachten, emoties en lichaam en je geeft deze ervaringen de Ruimte om er te zijn. Dit hoeft niet lang te duren. Van zodra je bewust bent van je ervaringen, herneem je je Activiteit. Doel is echt je hoofd volledig leeg te maken en even in het ‘nu’ met jezelf bezig te zijn (Mindful). Toegegeven, het klinkt ‘geitenwollensok’, maar het helpt wel. Zo probeer ik die momentjes in te bouwen in bed, op het toilet, in de zetel,…  Het maakt me meer bewust van die rondmalende gedachten, die automatische piloot en die ‘to do’-lijstjes die constant in mijn hoofd rondspoken. Ergens geeft het me een soort van ‘pauze’, als je begrijpt wat ik bedoel?

Daarnaast heb ik geleerd dat er 6 reactiepatronen zijn, waarmee mensen omgaan met stress en/of pijn. Dat gaat van het zoeken naar afleiding, het vermijden van bepaalde situaties of net het vasthouden van onaangename ervaringen, tot het relativeren van het probleem, erover klagen of een schuldige vinden en er voortdurend over piekeren. Van nature uit hebben we 3 reacties: fight, fleet or freeze (vechten, vluchten of bevriezen). Kunst is om je eigen reacties op stress en/of pijn te herkennen. Eens je ze herkent, is het de bedoeling dat je BEWUST gaat kiezen of je al dan niet op die manier zal reageren of dat je liever voor een andere reactie wil gaan.

Ook tijdens de sessie vandaag ging het over het herkennen van die reactiepatronen en hoe ik met pijn omga. Zo weet ik dat, wanneer het te druk wordt, ik niet naar de Tai Chi ga. Want van zodra het te druk wordt voor mij, begin ik me af te sluiten en wil ik ’s avonds niet meer naar buiten. Wanneer ik pijn heb, ga ik ook meer afleiding zoeken in TV kijken of meer lezen,… Op andere momenten ga ik de pijn dan weer behandelen door bijvoorbeeld compressen te leggen of kersenpitkussentjes boven te halen, een uitgebreid bad nemen,…

De boodschap die ik vandaag mee kreeg is dat het heel belangrijk is om op een positieve, actieve manier met pijn om te gaan; de pijn te accepteren. Wanneer ik opnieuw extra fysieke klachten krijg (rug, schouders,…) is dit mogelijks een duidelijk signaal dat ik op een verkeerde manier reageer op de pijn en moet ik me terug meer bewust worden van mijn reactiepatronen op die pijn. Wanneer ik dus teveel afleiding heb gezocht om mijn pijn te vermijden/negeren/… moet ik terug overhevelen naar ‘de pijn meer ruimte geven’. Dit kan bijvoorbeeld door er met anderen over te praten, meer bewust te worden van mijn lichaam en meer te luisteren naar wat mijn lichaam nu net nodig heeft.

Op zich misschien niet zo’n nieuwe dingen die ik hoor en mee krijg. Uiteindelijk hoor ik vaak dat ik moet ‘luisteren naar mijn lichaam’, ‘moet rusten wanneer het nodig is’, ‘moet bewegen want dat is goed bij reuma’,…

Maar het verschil zit in het feit dat je nog meer bewust moet worden van je reacties op die pijn en niet enkel moet focussen op die pijn. Het gaat om keuzemogelijkheden: ga ik er op in, of negeer ik het? Het gaat erom op welke manier ik ervoor kies er al dan niet op in te gaan. Het ligt dus niet in het zichtbare ‘omgaan met die pijn’, maar eerder in het mentale; het psychologische.

Of zie ik dat verkeerd?